zondag 27 februari 2011

Melk of vast voedsel?

Wie melk drinkt is nog een klein kind en heeft geen weet van de draagwijdte van de verkondigde gerechtigheid. Vast voedsel is voor volwassenen. (Hebreeën 5:13, 14)

Waar is het gebouw van ons geloof op gebouwd? Staat het stevig, of kan het ook wegzakken of instorten? Jezus zegt dat we moeten bouwen op de rots en niet op het zand. Hij is er heel duidelijk over, wat 'bouwen op de rots' precies betekent: horen en doen wat Jezus zegt. Wij zullen zijn Woord moeten bestuderen en gehoorzaam zijn, want anders zal het huis van ons geloof geen stand houden!

Nu, dat zal allemaal wel waar zijn, maar de Bijbel is een moeilijk boek, en zo dik. Waar moet je beginnen?!
De Bijbel geeft zelf aan, dat sommige leerstellingen belangrijker zijn dan de rest en daarom eerst bestudeerd moeten worden. Een duidelijke lijst van grondbeginselen vinden we in het begin van Hebreeën 6.
In het voorafgaande hoofdstuk verwijt de auteur van de Hebreeënbrief zijn lezers, dat ze nog steeds geen ‘vaste spijs’ kunnen verdragen, maar dat ze in geestelijke zin nog baby’s zijn.
Uit het citaat in het begin van Hebreeën 6 kunnen we opmaken, dat het hier gaat over basisonderwijs; dit zou voor de lezer ‘gesneden koek’ moeten zijn.
Je kunt niet altijd blijven stilstaan bij de basisprincipes, zonder op het fundament te bouwen. Het doel is een voltooid gebouw van christelijke leer en christelijk gedrag.
Maar het is ook duidelijk, dat dit gebouw niet kan standhouden, als er niet eerst een compleet en stabiel fundament ligt van grondbeginselen.

De schrijver van Hebreeën noemt de volgende ‘pijlers’ waarop het gebouw rust:
- bekering van dode werken;
- geloof in God;
- een leer van dopen;
- oplegging van handen;
- opstanding van de doden;
- en een eeuwig oordeel.

zaterdag 26 februari 2011

De toekomst van de PKN

Opinie Nederlands Dagblad
Geplaatst: 25 februari 2011

Column van Bram van de Beek
'Ouderwetse kerk stuur op krisis af'. Zo kopte de column van de Europa-correspondent van de
conservatieve Zuid-Afrikaanse krant Die Burger.
Leopold Schulz weet gewoonlijk haarscherp wat er in Europa gaande is. Dit zal wel over Rome
gaan, was mijn eerste gedachte. Maar nee, het ging over onze eigen PKN: de Protestantse Kerk in
Nederland is ouderwets en dat zal haar opbreken.
Dat heeft Schulz niet zelf bedacht. Hij heeft zich goed gedocumenteerd met een rapport dat is
gemaakt in opdracht van de PKN zelf, en dan niet zomaar door een paar bij elkaar geraapte
dominees en gemeenteleden. Nee, de PKN heeft het grondig aangepakt met een heus extern
adviesbureau: Motivaction.
Dat adviesbureau, dat ook grote bedrijven en zo doorlicht, heeft goed werk gedaan en komt met
een paar heldere conclusies. De eerste staat in het kader van de column in Die Burger: 'Die
boodskap van die evangelie moet gekoppel word aan die hier en nou, pleks van 'n vae ver weg ...'
Motivaction verklaart dat nader: 'Heb aandacht voor vragen in het dagelijks leven van mensen en
de gevoelens die deze met zich meebrengen.'
Dat lijkt me een schot in de roos, net als de andere adviezen:
- Wees als kerk minder bescheiden; de ingetogen stijl sluit niet aan bij de meerderheid van de
Nederlanders.
- Geef een duidelijk verhaal en wees trots op waar je voor staat. De troost, de kracht en de
richting die geloven biedt, zijn bij velen onbekend.
- Sluit als kerk aan bij wat mensen werkelijk raakt. Richt je op het dagelijkse leven, sluit aan
bij wat de mensen graag willen, straal trots uit en wees vooral niet zo sober calvinistisch.

Een rapport met zulke conclusies mag wat kosten. Want gekost heeft het zeker wat! Ik heb geen
bedrag kunnen vinden, maar dit soort adviesbureaus werkt bepaald niet voor niets. Zo'n twintig
jaar geleden heeft KPMG ook al eens zo'n rapport voor de kerk gemaakt. Dat heeft me een baal
geld gekost! Maar het resultaat was er dan ook naar. Sindsdien is het met de kerk van top naar
top gegaan. Daar mogen we best trots op zijn en dat heeft Motivaction nu voor ons uitgezocht.
En wie betaalt dat allemaal? De gemeenten die proberen met veel kunst en vliegwerk hun
predikantsplaats overeind te houden of hun best doen om de pastoraal werker niet aan de dijk te
hoeven zetten.
Jawel. Zij betalen. En hebben zij behoefte aan dit rapport? Welnee, ze lezen het niet eens. Dat
hoop ik tenminste maar, want wat moet je met zo'n rapport? Waarom moet Motivaction de kerk
doorlichten?
De man die indertijd het rapport voor KPMG moest schrijven, belde mijn collega op: 'Wilt u mij
niet eens wat inpraten, want ik moet een rapport voor de kerk schrijven, maar ik heb geen idee
hoe die organisatie werkt. Ik ben zelf onkerkelijk.'
Het rapport was er naar. En de adviezen van Motivaction hebben eenzelfde gehalte. Sinds wanneer
moet de kerk aansluiten bij de meerderheid van de Nederlanders? En waarop moeten we dan trots
zijn? Op ons mooie gebouw van de synode in Utrecht?
En sinds wanneer moet de kerk gericht zijn op het hier en nu? 'Als we alleen in dit leven op
Christus onze hoop gesteld hebben, dan zijn we de ellendigste van alle mensen', schrijft Paulus.
Als we op dit advies van Motivaction onze hoop gesteld hebben dan zijn we in de allerellendigste
situatie beland.

Een hoop weggegooid geld - jammer, maar daar komen we wel weer overheen. Er wordt zoveel geld
weggegooid. Een advies waar gemeenten niet om verlegen zitten - dat is ook niet nieuw; de
oudpapieractie van de kerken vaart al lang wel bij veel onnodige lectuur.
Maar een verkeerd advies, een advies dat ingaat tegen alles wat de kerk is - dat is schandelijk.
Laat de kerk nu eens op de volgende synode besluiten nooit meer een advies te aanvaarden dan
één dat gebaseerd is op Mozes en de profeten, de apostelen en de evangelisten. Bij de staf van
dat adviesbureau zitten zulke lieden als Amos (sluit niet aan bij wat de mensen raakt - hooguit
om ze woedend te maken) en Jeremia (geen sprankje trots; zijn taak is te zwaar en dat straalt
hij op elke bladzij uit); als Matteüs (verkoop alles wat je hebt en je zult een schat hebben in
de hemel) en Paulus (liever vandaag dan morgen naar de hemel - alleen voor jullie blijf ik hier,
zolang het moet).

Als Motivaction gelijk heeft, doe dan de Bijbel de deur uit. Het rapport van Motivaction gaat de
kerk dan in. 'De uitkomsten van dit onderzoek worden gebruikt in het gesprek dat tijdens de
tweede missionaire ronde 's middags met de predikanten wordt gevoerd', schrijft de PKN. Daar
zál me toch een missionair elan van uitgaan!
Leopold Schulz is een scherp waarnemer. Hij zet de kop tussen aanhalingstekens: zo dénken de
mensen, maar snijdt het ook hout?

Dr. A. van de Beek is theoloog en emeritus hoogleraar symboliek aan de Vrije Universiteit.